Πληγή για το νησί μας το κυκλοφοριακό πρόβλημα που σήμερα επωμίζεται ο δημότης και όποιος άλλος βρίσκεται στον τόπο μας, είτε κινείται με τροχοφόρο είτε πεζός στους δρόμους ή στα πεζοδρόμια της πόλης και των αστικών περιοχών Βροντάδου, Θυμιανών, Αγίας Ερμιόνης, Καρφά. Αν υπήρχαν σύγχρονες πληγές παρόμοιες με τις δέκα που χτύπησαν την Αίγυπτο πριν τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια, το κυκλοφοριακό θα αποτελούσε μια απ’ αυτές, αφού το μεγάλο θύμα ήταν και είναι ο λαός και μόνο αυτός.
Στις αστικές μας περιοχές κυκλοφοριακό σημαίνει άνετη, καλύτερη κυκλοφορία πεζών, οχημάτων και “ηπιότερων μέσων”, όπως το μοτοποδήλατο ή το ποδήλατο, έτσι που να μη δημιουργείται κυκλοφοριακό χάος. Συγχρόνως όμως σημαίνει εξασφάλιση χώρων στάθμευσης που θα εξυπηρετούν τον εποχούμενο δημότη και δε θα απέχουν τεράστιες αποστάσεις από το κέντρο, ούτως ώστε να είναι ικανός να φτάσει σ’ αυτούς με τα ψώνια του ή να βαδίσει εφόσον το επιτρέπουν μια σειρά παραγόντων (χρονικά περιθώρια, καιρικές συνθήκες, υγεία, ηλικία κ.λπ.).
Ας μην ξεχνάμε ότι πρόσβαση στην πόλη γίνεται πρώτιστα για ανάγκες που έχουν σχέση με την εργασία, την Υγεία, την εξυπηρέτηση σε δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες, την αγορά και ακολουθούν οι ανάγκες διασκέδασης και ψυχαγωγίας. Αυτό σημαίνει ότι η απόσταση που μπορεί να αφήσει κάθε πολίτης το όχημά του προκειμένου να εξυπηρετηθεί, δεν μπορεί πάντα να βρίσκεται τόσο μακριά όσο αυτή τη στιγμή βρίσκονται οι ελεύθεροι δημοτικοί χώροι στάθμευσης, έστω κι αν συνδέονται για ορισμένες ώρες μόνο, λεωφορειακά με το κέντρο της πόλης.
Γι’ αυτούς που θα αντιτείνουν ότι υπάρχουν ελεγχόμενοι χώροι, στους οποίους μπορεί καθένας να σταθμεύσει, ας τους θυμίσουμε ότι στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε ένας εργάτης, ένας εμποροϋπάλληλος, μία τετραμελής λαϊκή οικογένεια, ένας οικονομικά ανήμπορος, δεν είναι εύκολο να αντιμετωπίσει ούτε το αντίτιμο των χώρων ελεγχόμενης στάθμευσης ούτε το εισιτήριο και τον προγραμματισμό δρομολογίων του λεωφορείου από και προς τους χώρους ελεύθερης στάθμευσης.
Τα πεζοδρόμια βρίσκονται σε εξοργιστική κατάσταση. Κατειλημμένα από επιτήδειους είτε με τραπεζοκαθίσματα είτε με εμπορικά υλικά είτε με αυτοκίνητα είτε με κάθε λογής αντικείμενα όσων επιμένουν να διεκδικήσουν χώρο που δεν τους ανήκει. Πώς μπορούν να μας πείσουν Περιφέρεια και Δημοτική Αρχή ότι οφείλουμε να χρησιμοποιούμε τα πόδια μας, όταν τα πεζοδρόμια π.χ. προς στο Βροντάδο βρίσκονται σε κακή κατάσταση ή σε κάποια σημεία είναι και ανύπαρκτα;
Απαράδεκτη είναι και η εικόνα κατάληψης του οδοστρώματος, όπου τα διπλο-τριπλοπαρκαρίσματα έχουν γίνει καθημερινότητα. Δε φτάνει το εύρος των κίτρινων δημοτικών διαγραμμίσεων που βρίσκονται σε σημεία εισόδου-εξόδου καταστημάτων, οι ωφελούμενοι τις διευρύνουν ακόμη περισσότερο σύμφωνα με τα επιχειρηματικά τους συμφέροντα. Ποιος να τολμήσει να αφήσει όχημα, αφού οι υπεύθυνοι προσποιούνται πως δε βλέπουν; Ας μη μιλήσουμε για τους πεζόδρομους, τους οποίους όποιος θέλει να διασχίσει, πρέπει να έχει διαπρέψει στο δρόμο μετ’ εμποδίων. Αυτοί έχουν μετατραπεί σε ανεξέλεγκτους χώρους επιχειρηματικής δραστηριότητας εστίασης.
Η ρίζα του συγκοινωνιακού προβλήματος είναι βαθιά. Η πόλη σχεδιάστηκε πριν από την εξάπλωση του αυτοκινήτου, πριν την πληθυσμιακή αύξηση και τις σύγχρονες δραστηριότητες στις αστικές περιοχές. Δε λήφθηκε υπόψη ο βαθμός χρήσης των οχημάτων καθώς και οι επιπτώσεις, όσον αφορά την ποιότητα ζωής, το χάσιμο χρόνου κ.λπ. Δυστυχώς έκτοτε δεν έγιναν και πολλά παρά τα δεκάδες χιλιάδες ευρώ που ξοδεύτηκαν για επιδοτήσεις μεταφοράς επιβατών και ενοικίασης ιδιωτικών χώρων αντί του προγραμματισμού αγοράς ιδιόκτητων παρκινγκ περιφερειακά της πόλης, παρά τις πεζοδρομήσεις του ιστορικού κέντρου, αλλά της μη δημιουργίας αντίστοιχων χώρων πάρκινγκ σε αντικατάσταση όσων χάνονται, παρά τις μελέτες επί μελετών που ακριβοπληρώνονται και δεν υλοποιούνται ή γίνονται μακριά από την πραγματικότητα που βιώνουμε όλοι μας καθημερινά.
Η σωστή αντιμετώπιση υστερεί, όταν λείπει η κατάλληλη οργάνωση και το εξειδικευμένο προσωπικό από τις αρμόδιες υπηρεσίες, όταν οι λαϊκές ανάγκες απαξιώνονται, όταν είναι ελλιπής η σωστή ενημέρωση για κάθε προγραμματισμένο συγκοινωνιακό έργο, όταν απουσιάζει ο έλεγχος, όταν κυριαρχεί η αναποφασιστικότητα της εφαρμογής λόγω προσωπικών και ψηφοθηρικών σκοπιμοτήτων, όταν η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε θέματα κοινής ωφέλειας γίνεται κανόνας (βλέπε μελέτες χρηματοδοτούμενες από ιδιώτες και άρα κομμένες και ραμμένες στα δικά τους συμφέροντα) και που στο τέλος την πληρώνει ο λαός μέσω της φορομπηχτικής πολιτικής των δημοτικών αρχών από έσοδα στην ελεγχόμενη στάθμευση, πρόστιμα παράνομης στάθμευσης και άλλων παραβάσεων.
Η μείωση της εισροής στο κέντρο, που αποτελεί έναν παράγοντα αντιμετώπισης του κυκλοφοριακού, απαιτεί την αντιμετώπιση όσων κυκλοφοριακών εμποδίων παραθέσαμε πιο πάνω. Χρειάζεται όμως να δοθούν τα ισχυρά κίνητρα, ώστε όλος αυτός ο κόσμος που κινείται με οχήματα και θα αποκλειστεί από το κέντρο, να έχει τη δυνατότητα να φτάσει σ’ αυτό δωρεάν με δημοτικό ποδήλατο, με μικρό ευέλικτο δημοτικό λεωφορείο ή να σταθμεύσει σε μία λογική απόσταση από το κέντρο, εφόσον βρει θέση.
Σε καμία περίπτωση να μην του ζητηθεί αντίτιμο. Πρώτα και κύρια η δημοτική αρχή να πρωτοστατήσει, αδειάζοντας το οδόστρωμα μπροστά στο δημαρχείο από τα μη απαραίτητα υπηρεσιακά οχήματα. Ας περπατήσουν κι αυτοί, όπως ο λαός, προκειμένου να φτάσουν στον προορισμό τους, μια και μιλούν για κυκλοφοριακή παιδεία.
Η στάθμευση περιμετρικά του Δημοτικού Κήπου να πάψει να είναι ελεγχόμενη, εκτός από κάποιες θέσεις που θα σχετίζονται με τη δυνατότητα πρόσβασης σε ιατρικές ή δημόσιες υπηρεσίες. Να απαλλοτριωθούν ή να αγοραστούν χώροι γι’ αυτό το σκοπό. Τα οδοστρώματα που βρίσκονται “υπό περιορισμό” -με πλαστικούς στυλίσκους- να δοθούν προς χρήση των δίτροχων, που αυτή τη στιγμή τελούν υπό διωγμόν. Να αποδοθούν οι θέσεις στάθμευσης των δίτροχων σ’ αυτά και να μην καταλαμβάνονται από ακινητοποιημένα ή να φράσσονται από τετράτροχα. Να αφαιρεθούν από την τάφρο του Κάστρου τα σήματα ελεγχόμενης στάθμευσης, που μπορεί σήμερα να παραβλέπονται, κανείς όμως δε ξέρει πώς θα εξελιχθεί μετεκλογικά η παράβλεψη αυτή. Για τον παραλιακό του Βροντάδου να τηρηθούν επιτέλους οι μονοδρομήσεις-καρμανιόλες, πριν φτάσουμε να θρηνήσουμε θύματα από την κατ’ εξακολούθηση παραβίασή τους ή να καταργηθούν, εφόσον οι δημοτική αρχή δεν κατάφερε να πείσει για τη χρησιμότητά τους.
Αρνητικός παράγοντας, στον οποίο οφείλουμε να αναφερθούμε, είναι η μερίδα εκείνη των αδιόρθωτων οδηγών, οι οποίοι δε καταλαβαίνουν και δεν πρόκειται να καταλάβουν ότι η ποιότητα ζωής, η διευκόλυνσης της καθημερινότητάς τους που προκύπτει από το κυκλοφοριακό αφορά πρώτιστα εκείνους και μετά όλους τους άλλους. Γι’ αυτή τη μερίδα “η επιστήμη σηκώνει τα χέρια”.
Η πολιτική ορθής διαχείρισης του συγκοινωνιακού αφορά και τα όργανα της τάξης τα οποία οφείλουν, να πείθουν δίνοντας το παράδειγμα, να προειδοποιούν, να προλαμβάνουν κάθε συγκοινωνιακή παρακώλυση, να είναι αρωγοί και συμπαραστάτες του πολίτη -όπως κάνει η πλειονότητά τους- και όχι να είναι αυστηροί και σκληροί τιμωροί του, αδιακρίτως περίπτωσης και ανάγκης. Το πρόστιμο και το κατσαβίδι στις πινακίδες μπορεί να αποτελεί μια λύση για τον ασυνείδητο οδηγό, όχι όμως γι’ αυτόν που αναπόφευκτα πρέπει να φτάσει στο κέντρο της πόλης και δεν μπορεί.
Κοντολογίς σκόπιμο είναι, όσον αφορά τον καθένα χωριστά αλλά και όλους μαζί, να δουλέψουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Σίγουρα ένας κούκος δε φέρνει την άνοιξη, αλλά και η άνοιξη δεν μπορεί να έρθει από μόνη της. Συνεπώς επειδή το συγκοινωνιακό είναι ένα πολυδιάστατο και πολυπαραγοντικό θέμα, χρειάζεται τόλμη, απαίτηση αποφασιστικότητα και πάνω απ’ όλα αποστασιοποίηση από ψηφοθηρικά ή προσωπικά συμφέροντα. Έτσι μόνο, τα χρήματα του λαού που διατίθενται γι’ αυτόν το σκοπό, θα πιάσουν τόπο και θα υπάρξει και κίνητρο. Χρειάζεται απ’ όσους σχεδιάζουν, αλλά και όσους υλοποιούν να βάζουν τον εαυτό τους στη θέση του λαού, ο οποίος θα είναι και ο κατ’ εξοχήν χρήστης τέτοιων έργων, προτάσσοντας την ανθρώπινη πλευρά πάνω από την τεχνοκρατική, αφού ο άνθρωπος θα είναι εκείνος που θα κερδίσει ή θα χάσει από αυτά.-
Φραγκούλης Π. Κυλαδίτης
